Nhữngchính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 1 năm 2018

1.Năm tội bỏ án tử hình từ 2018

Từ ngày 1/1/2018, Bộ luật Hình sự 2015 chínhthức có hiệu lực, theo đó 11 tội danh tại Bộ luật Hình sự 1999 không còn gồm Kinh doanh trái phép; Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; Báo cáo sai trong quản lý kinh tế; Tảo hôn; Đăng ký kết hôn trái pháp luật. Trong đó, tội Cố ý làm trái quy định Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng được thay thế bằng 9 tội danh mới.

Nhiều tội danh khác bỏ án tử hình gồm Cướp tài sản, Đầu hàng địch, Chống mệnh lệnh, Sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm, Phá hủy công trình, cơsở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia.

Ngoài Luật này, từ tháng 1/2018, nhiều Luật khác cũng có hiệu lực như Bộ Luật Tố tụng hình sự; Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam; Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự; Luật Trợ giúp pháp lý; Luật Tín ngưỡng, tôn giáo; Luật Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ; Luật Quản lý ngoại thương; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công và Luật Du lịch.

 2.Người ngồighế sau ôtô không thắt dây an toàn bị phạt tiền

Điều khoản "phạt tiền 100.000-200.000 với người ngồi trên ôtô không thắt dây an toàn tại vị trí có trang bị dây an toàn khi xe đang chạy" thuộc Nghị định 46/2016 chính thức có hiệu lực từ 1/1.

Điểm mới của nghị định này so với nghị định 171/2013 trước đó là mọi vị trí đều phải thắt dây an toàn, trong khi quy định cũ chỉ bắt buộc điều này với tài xế và người ngồi cạnh tài xế. Quy định mới được đánh giá là chặt chẽ và cần thiết hơn so với trước đây, buộc người đi xe ôtô hình thành thói quen thắt dây an toàn, ý thức vốn còn thiếu ở Việt Nam.

3.Lương tối thiểu vùng tăng

Nghị định số 141/2017 của Chính phủ quy định mức lương tối thiểu vùng áp dụng với người lao động làm việc ở doanh nghiệp từngày 1/1/2018 như sau: Vùng một 3.980.000 đồng/tháng; vùng hai 3.530.000đồng/tháng; vùng ba 3.090.000 đồng/tháng; vùng bốn 2.760.000 đồng/tháng.

Mứclương mới cao hơn mức cũ khoảng 180.000 - 230.000 đồng/tháng. Địa bàn áp dụnglương tối thiểu vùng quy định theo đơn vị hành chính cấp quận, huyện, thị xã vàthành phố trực thuộc tỉnh.

4.Ôtô hếtniên hạn bị thu hồi

Theo Quyết định 16/2015 của Thủ tướng về thu hồi, xử lý sản phẩm thải bỏ, các loại ôtô, xe máy hết hạn sử dụng sẽ bị thu hồi vào tháng1/1/2018.

Nhàsản xuất có trách nhiệm tổ chức thu hồi, tiếp nhận sản phẩm thải bỏ do doanhnghiệp đã bán ra thị trường Việt Nam và được hưởng các chính sách ưu đãi, hỗtrợ. Các nhà sản xuất có thể liên kết để cùng thực hiện thu hồi, xử lý sản phẩmthải bỏ. Người tiêu dùng được lựa chọn các hình thức như tự chuyển hoặcchuyển giao cho tổ chức, cá nhân thu gom để vận chuyển đến điểm thu hồi và đượchưởng quyền lợi theo chính sách của nhà sản xuất...

5.Ôtô nhỏ phảidán nhãn năng lượng

Thông tư 40/2017 của Bộ Giao thông hướng dẫn việc dán nhãn năng lượng với ôtô quy định từ1/1/2018 các cơ sở sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu và phân phối xe ra thị trường phải thực hiện lộ trình: ôtô từ trên 7chỗ đến 9 chỗ được sản xuất, lắp ráp từ linh kiện rời, hoàn toàn mới; xe nhập khẩu chưa qua sử dụng phải được dán nhãn năng lượng trước khi đưa ra thị trường.

Thông tư này không bắt buộc áp dụng với các trường hợp sau: xe được sản xuất, lắpráp, nhập khẩu sử dụng trực tiếp vào mục đích quốc phòng, an ninh của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an; xe tạm nhập tái xuất; xe quá cảnh, chuyển khẩu; xe của ngoại giao, lãnh sự...

6.Tiền sửdụng đất được miễn giảm

Nghịđịnh 123/2017 sửa đổi Nghị định về thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất, thuê mặt nước nêu rõ các trường hợp được miễn, giảm tiền sử dụng đất từ  tháng 1/1/2018, gồm: người nhận chuyển  nhượng dự án đầu tư gắn với chuyển nhượng quyền sử dụng đất từ ngày 1/7/2014trở đi và tiếp tục thực hiện dự án sẽ được miễn, giảm tiền sử dụng đất cho thời gian còn lại của dự án nếu: Bên chuyển nhượng là tổ chức kinh tế được Nhà nước giao đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp có thu tiền sử dụng đất; bên chuyển nhượng đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính về tiền sử dụng đất và được cơ quan cóthẩm quyền cho phép miễn, giảm tiền sử dụng đất theo pháp luật trước ngày1/7/2014. 

Số tiền sử dụng đất đã được miễn, giảm không tính vào giá chuyển nhượng.

7.Biểu thuế xuất nhập khẩu ưu đãi mới áp dụng từ 1/1/2018

Nghị định 125/2017/NĐ-CPngày 16/11/2017 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 122/2016/NĐ-CP ngày1/9/2016 của Chính phủ về Biểu thuế xuất khẩu, Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi, Danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan có hiệu lực từ 1/1/2018.

Trong đó, ban hành kèm theo Nghị định này Phụ lục I - Biểu thuế xuất khẩu theo danh mục mặt hàng chịu thuế; Phụ lục II - Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi theo danh mục mặt hàng chịu thuế;Phụ lục III - Danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp đối với mặt hàng xe ôtô chở người từ 15 chỗ ngồi trở xuống (kể cả lái xe), đã qua sử dụng;Phụ lục IV - Danh mục hàng hóa và thuế suất thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuếquan đối với các mặt hàng thuộc diện áp dụng hạn ngạch thuế quan.

8.Chuyển doanh nghiệp nhà nước thành công ty cổ phần

Nghị định 126/2017/NĐ-CPngày 16/11/2017 về chuyển doanh nghiệp nhà nước và công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do doanh nghiệp nhà nước đầu tư 100% vốn điều lệ thành công ty cổ phần có hiệu lực từ 01/01/2018.

9.Tổ chức và hoạt động của Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước

Nghị định số 144/2017/NĐ-CP ngày 15/12/2017 quy định chi tiết một số điều của Luật Trợ giúp pháp lý có hiệu lực từ 01/01/2018. Trong đó, Nghị định quy định rõ tổ chức và hoạt động của Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước. Cụ thể, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước(Trung tâm) có Giám đốc, Phó Giám đốc, Trợ giúp viên pháp lý, viên chức và người lao động khác. Giám đốc, Phó Giám đốc Trung tâm phải là Trợ giúp viên pháp lý.

Trung tâm có thể có các bộ phận chuyên môn thích hợp để thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của Luật Trợ giúp pháp lý và pháp luật về đơn vị sự nghiệp công lập.

10. Mức tiền pháp nhân thương mại phải nộp để bảo đảm thi hành án

Nghị định 115/2017/NĐ-CPngày 16/10/2017 quy định chi tiết trình tự, thủ tục, mức tiền pháp nhân thương mại phải nộp để bảo đảm thi hành án; việc tạm giữ, hoàn trả,nộp ngân sách nhà nước số tiền đã nộp có hiệu lực từ 1/1/2018.

Mức tiền nộp để bảo đảm thi hành án phạt tiền do cơ quan tiến hành tố tụng có thẩm quyền quyết định trong từng trường hợp cụ thể nhưng không dưới 50% và không cao hơn mức phạt tiền cao nhất quy định tại điều khoản được áp dụng để khởi tố, điều tra,truy tố, xét xử đối với pháp nhân thương mại.

11. Đặc thù quản lý tài chính đối với doan nghiệp kinh doanh xổ số

Nghị định 122/2017/NĐ-CP ngày 13/11/2017 quy định một số nội dung đặc thù về cơ chế quản lý tài chính và đánh giá hiệu quả hoạt động đối với doanh nghiệp kinh doanh xổ số; Sở Giao dịch Chứng khoán và Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam có hiệu lực từ 01/01/2018.

12. Quy định về đầu tư ra nước ngoài trong hoạt động dầu khí

Theo Nghị định số124/2017/NĐ-CP  ngày 15/11/2017 quy định về đầu tư ra nước ngoài trong hoạt động dầu khí có hiệu lực từ 1/1/2018, để chuẩn bị đầu tư hoặc triển khai dự án dầu khí tại nước ngoài, nhà đầu tư được phép thành lập hoặc tham gia thành lập công ty điều hành tại Việt Nam, tại nước tiếp nhận đầu tư hoặc tại nước thứ ba theo quy định của pháp luật có liên quan, hợp đồng dầu khí và thông lệ công nghiệp dầu khí quốc tế được chấp nhận chung.

13. Nguyên tắc niêm phong, mở niêm phong vậtchứng

Có hiệu lực từ ngày01/01/2018, Nghị định số 127/2017/NĐ-CP ngày 16/11/2017 quy định khái niệm,nguyên tắc; trình tự, thủ tục; nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm thực hiện niêm phong, mở niêm phong các loại vật chứng trong hoạt động điều tra, truy tố,xét xử, thi hành án.

Nghị định quy định chỉ thựchiện niêm phong, mở niêm phong vật chứng khi có yêu cầu phục vụ hoạt động điềutra, truy tố, xét xử, thi hành án; niêm phong, mở niêm phong vật chứng phải bảođảm đúng trình tự, thủ tục, hình thức, thẩm quyền theo quy định của pháp luậtvà quy định của Nghị định này; bảo đảm nhanh chóng, kịp thời; bảo đảm tôn trọnglợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân; bảođảm tính nguyên vẹn của vật chứng.

14. Quy định mới về phạt VPHC lĩnh vực đầutư xây dựng

Có hiệu lực từ ngày15/01/2018, Nghị định 139/2017/NĐ-CP ngày 27/11/2017 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng; khai thác, chế biến, kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quảnlý công trình hạ tầng kỹ thuật; kinh doanh bất động sản, phát triển nhà ở, quảnlý sử dụng nhà và công sở.

Theo đó, mức phạt tiền tốiđa trong lĩnh vực hoạt động đầu tư xây dựng là 1 tỷ đồng; trong lĩnh vực khai thác, chế biến, kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng, sản xuất,kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; kinh doanh bất động sản, phát triển nhà ở, quản lý sử dụng nhà và công sở là 300 triệu đồng.

Mức phạt tiền quy định tại Nghị định này là mức phạt áp dụng đối với tổ chức (trừ một số trường hợp). Đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính thì mức phạt tiền đối với cá nhân bằng1/2 mức phạt tiền đối với tổ chức.