Đánh giá về nền kinh tế Việt Nam năm 2013, các tổchức quốc tế đã rất thiện cảm.

Nhưngthực tế cho thấy, nền kinh tế đang đứng trước nhiều thách thức lớn, nợ xấu vẫntăng và không tính được con số cụ thể hiện nay. Số doanh nghiệp ngừng hoạtđộng, đóng cửa tiếp tục tăng với mức độ nghiêm trọng hơn năm 2012 và quan ngạihơn, gần 70% doanh nghiệp đang hoạt động không có lãi hoặc lãi rất thấp.

Doanh nghiệp là nền tảng của nền kinh tế ViệtNam, nhưng tình hình đang rất nghiêm trọng, trong bối cảnh ngân sách thâm hụtchưa từng có, 66 nghìn tỷ đồng là mức hụt thu chưa từng xảy ra... Nếu khôngnhìn thẳng vào sự thật, không thấy những vấn đề nghiêm trọng nhất của nền kinhtế, sẽ không có lối ra.

Để thoát ra tình trạng hiện nay, cách thức thựchiện tái cơ cấu lĩnh vực đầu tư công, ngân hàng và doanh nghiệp nhà nước (DNNN)như hiện nay là chưa ổn. Việc tái cơ cấu ngân hàng bằng cách nhập các ngân hàngkém lại với nhau, không giải quyết được vấn đề của hệ thống ngân hàng.

Hay như tái cơ cấu DNNN lại để cho từng tậpđoàn, từng tổng công ty tự đề ra phương án tái cơ cấu cũng không mang lại hiệuquả, bởi không doanh nghiệp nào chịu bộc lộ tất cả yếu kém để sửa. Đó là chưakể đến quan điểm phát triển hiện nay đang có vấn đề, trong khi thực tế đòi hỏiphải đổi mới.

Ví dụ, xem kinh tế nhà nước là chủ đạo, thì kinhtế nhà nước chỉ có tăng thêm chứ không thể giảm được. Một nền kinh tế thịtrường có tới 28% tỷ trọng GDP thuộc về DNNN, nếu kể cả ngân hàng là 34%, thìkhó có hiệu quả. Cách đánh giá hiện nay kể cả về số liệu, kể cả về các mặt, đềuchưa sát thực tế, vẫn bàn những chuyện không phải ở đời sống thực.

FDIđang chiếm lĩnh rất nhiều lĩnh vực và nền kinh tế đang dần trở thành nền kinhtế FDI. Nhưng nếu đánh giá một cách đầy đủ và nghiêm túc, chưa chắc hiệu quảFDI vào Việt Nam lớn hơn tác hại mà nó gây ra.

Hiện nay, việc độc quyền điện đang khiến ngườidân thiệt thòi. Ngành điện nói tính giá điện theo cơ chế thị trường, nhưng lạitính cả đầu tư ngoài ngành, lãng phí, thất thoát vào giá điện. Để hợp lý hóaviệc tăng giá điện, ngành điện so sánh giá điện trong nước thấp hơn các nướctrong khu vực, nhưng lại "quên" chuyện lương người lao động Việt Namhiện nay rất thấp.

Cơ chế thị trường là cạnh tranh để tạo ra thịtrường. Vì vậy, phải xử lý vấn đề của nền kinh tế bằng nguyên tắc thị trường,tất cả thông qua giá, các giải pháp hành chính, bao cấp của Nhà nước sẽ khônggiải quyết được vấn đề. Nếu giá cả do thị trường định thì chính giá cả đấy sẽphân bổ nguồn lực, xóa bỏ độc quyền.

Chúng ta phải để cho tự do hóa tất cả các loạigiá và Nhà nước chỉ giữ vai trò điều tiết, có nghĩa là hạn chế, bác bỏ nhữngcái giá có tính độc quyền. Thực tế đã cho thấy giá cả các lĩnh vực do thịtrường điều tiết đều tốt. Ví dụ, quần áo không có độc quyền, giá rẻ, đáp ứngnhu cầu đa dạng của người dân.

Muốn tái cơ cấu nền kinh tế thành công, Nhà nướcphải để tự do hóa giá cả, nếu không có giải pháp này thì các giải pháp khác đềuvô nghĩa. Nhưng một khi giá cả được tự do hóa, chắc chắn sẽ có nhiều DNNN khôngtồn tại được. Theo thị trường, DNNN phải cổ phần hóa, phải được cải cách, tứclà phải dùng áp lực thị trường, áp lực cải cách để tái cơ cấu DNNN.

Trong thị trường đó doanh nghiệp nào không tồntại thì "cho nghỉ”, trừ một vài lĩnh vực Nhà nước buộc phải nắm như dịchvụ công, công nghiệp quốc phòng, an ninh... Đó là giải pháp quan trọng và phảilàm.

Hiện nay nhóm lợi ích chi phối các giải pháp,chi phối các chính sách rất mạnh. Một giải pháp nữa cũng cần được thực hiện, đólà sự hỗ trợ ở bên ngoài để có thể đứng trên các nhóm lợi ích, xử lý các vấnđề, chỉ như vậy mới mong thay đổi tình hình.